İSG C Sınıfı Temel Bilgiler
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG), hem çalışanların hayatını hem de işverenlerin yasal sorumluluklarını doğrudan etkileyen kritik bir alandır. Bu alandaki bilgi düzeyiniz yalnızca sınav başarınızı değil, sahadaki etkinliğinizi de belirler. Özellikle İSG C Sınıfı Temel Bilgiler, bu mesleğe ilk adımını atan herkesin hakim olması gereken bir yapı taşını oluşturur.
2025 yılı itibarıyla İSG C sınıfı uzmanlık sınavı, mevzuat bilgisi, risk değerlendirmesi, işyeri tehlike sınıfları ve koruyucu önlemler gibi çok sayıda konu başlığını kapsıyor. Bu içerikte, hem teorik bilgiye sahip olmanızı hem de sınavda karşınıza çıkabilecek detaylara hazır olmanızı sağlayacak bilgiler sunacağım.
İSG’nin Amacı ve Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi
İSG’nin temel amacı; işyerinde meydana gelebilecek kazaları, meslek hastalıklarını ve diğer sağlık risklerini önceden belirlemek, ortadan kaldırmak ya da en aza indirgemektir. Türkiye’de İSG sistematik olarak ilk kez 1865’te Dilaver Paşa Nizamnamesi ile başlamış, 2012’de çıkarılan 6331 Sayılı Kanun ile yasal bir çerçeveye oturtulmuştur.
Cumhuriyet döneminde çıkarılan 1930 tarihli Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, işyerlerinde sağlık önlemlerine dair ilk geniş düzenlemeleri içerir. 1970’li yıllarda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü yürürlüğe girdi. Nihayet, 2003’te AB uyum süreciyle birlikte modern İSG mevzuatı oluşmuş ve 2012’de devrim niteliğindeki 6331 sayılı yasa yürürlüğe girmiştir.
İSG C Sınıfı Uzmanlık Yetki ve Sorumlulukları
İSG C sınıfı uzman, yalnızca az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde görev yapabilir. Ancak taşıdığı sorumluluk, işyerinin tehlike sınıfından bağımsız olarak hayati öneme sahiptir.
Görev Alanları:
- Risk değerlendirmesi yapmak
- Acil durum planlarını hazırlamak
- Çalışanlara eğitim vermek
- İşyerinde denetim ve gözlem yapmak
- Kazaları ve meslek hastalıklarını analiz etmek
- Yıllık plan ve faaliyet raporlarını hazırlamak
Etik ve Hukuki Sorumluluklar:
Uzmanlar, tarafsızlık ve mesleki etik kurallarına uymak zorundadır. Tehlikeyi gizlemek, rapor yazmamak, sahte belge düzenlemek ağır yaptırımlar doğurur. 6331 sayılı kanuna göre görevini ihmal eden uzmanlar hem idari hem de cezaî sorumluluk taşır.
Temel Mevzuatlar ve Yasal Dayanaklar
6331 Sayılı Kanun:
İşverenin yükümlülüklerini, çalışanların haklarını, İSG profesyonellerinin görev tanımını içerir. Mutlaka bilinmesi gereken maddeler:
- Madde 4: İşverenin sorumlulukları
- Madde 5: Risklerden korunma ilkeleri
- Madde 10: Risk değerlendirme zorunluluğu
- Madde 11: Acil durum planı
- Madde 16: Eğitim yükümlülüğü
Kritik Yönetmelikler:
- Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği
- İş Ekipmanları Yönetmeliği
- KKD Kullanımı Yönetmeliği
- İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personeli Yönetmeliği
Tebliğler ve Tüzükler:
Detaylı teknik konular içeren bu belgeler genelde dolaylı sorularla sınavda karşınıza çıkar. Yüzeysel bilgi yeterlidir.
Risk Değerlendirmesi ve Önleme Yöntemleri
Risk Değerlendirme Aşamaları:
- Tehlikeleri tanımlama
- Risk analiz ve puanlama (Olasılık × Şiddet)
- Öncelik sıralaması
- Kontrol önlemlerinin planlanması
- Uygulama ve denetim
Koruma Hiyerarşisi:
- Tehlikeyi ortadan kaldır
- İkame et (daha az tehlikeliyle değiştir)
- Mühendislik kontrolleri
- İdari önlemler
- KKD kullanımı (son savunma hattı)
Sınavda çokça çıkan konudur.
İşyerlerinde Sık Karşılaşılan Tehlike Sınıfları
Sınıflandırma:
- Az Tehlikeli: Ofis, çağrı merkezi
- Tehlikeli: Mobilya atölyesi, matbaa
- Çok Tehlikeli: Maden, inşaat, petrokimya
Tehlike Türleri:
- Fiziksel (gürültü, sıcaklık)
- Kimyasal (asitler, toz)
- Biyolojik (virüs, bakteri)
- Ergonomik (uygunsuz duruş)
- Psikososyal (stres, vardiya)
C Sınıfı Sınavına Hazırlık Stratejileri
En Sık Soru Gelen Konular:
- 6331 sayılı kanun
- KKD yönetmeliği
- Risk değerlendirme basamakları
- Acil durum planları
- Koruma hiyerarşisi
Çalışma Planı:
- Günde 2 saat konu çalışması
- Haftada 2 deneme sınavı
- Çıkmış soruları analiz et
- Resmî yönetmelikleri PDF olarak indirip çalış
Tavsiye Kaynaklar:
- T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
- www.mevzuat.gov.tr
- MEB onaylı İSG kitapları
- Çıkmış sorular soru bankaları